We lopen er onder, er langs, we kijken ernaar, we genieten ervan, we ruiken het groen, maar wat weten we er eigenlijk van? We proberen vanaf nu in onze nieuwsbrief een boomsoort of een specifieke boom, voor het voetlicht te plaatsen. Misschien kijk je er dan weer anders tegenaan, verruimt het je blikveld.😊 Mocht je zelf in deze rubriek iets willen inbrengen, we zien het graag tegemoet. Mail dan even naar Aleid: a.horjus@xs4all.nl
De bomen die tot nu toe behandeld zijn:
De iep >>
De eik >>
De linde >>
Het bomenplan van onze tuin >>
en dan nu
Oog in oog met de abeel, de boom die je aankijkt
Op de parkeerplek “de blikken” van de abeel
Je rijdt met fiets of auto de parkeerplaats van de Bretten op en dan zie je ze al staan: abelen, bomen die een oogje in het zeil houden en jou op eigen wijze aankijken. Volgens ons overzicht in het bomenplan hebben we er 107 in ons park van staan. Dat is dus ruim een tiende van ons totale bomenbestand in het algemeen groen.
We kennen twee soorten abelen: de witte abeel (Populus alba) en de grauwe abeel (Populus canescens). Beide zijn familie van de wilg en behoren tot het geslacht populier.
Grauwe abeel
Wij hebben op ons park meer grauwe abelen, een kruising van een witte abeel met de ratelpopulier. Als de bomen ouder worden krijgen ze de mysterieuze ogen op hun rechte stam. Ze kunnen wel 35 meter hoog en 200 jaar oud worden. Aanvankelijk blijft de bast lang glad en is de stam lichtgrijs tot donkergrijsgroen van kleur.
De abeel is goed bestand tegen harde wind en allerlei ongemakken. Daardoor kan deze boomsoort “de stad goed aan”. Maar het is wel oppassen geblazen waar je deze plant; ik lees” niet te dicht bij huizen, wegen of leidingen”. De boom heeft namelijk een krachtige, oppervlakkige en verspreide wortelgroei. Hierbij kunnen de wortels door zachte muren en gaatjes in muren groeien, of wegen en leidingen opdrukken. De hobbels op ons parkeerterrein getuigen hier inderdaad van. Inmiddels is er wel een kweeksoort ontwikkeld zonder die problemen en dan is de boom beter geschikt voor de stadse straat.
Het is een bijzondere ervaring als je door een heel laantje met zulke bomen loopt en je hebt oog voor al die blikken die jou vanuit hun stam worden toegeworpen. Waardoor die grillige ogen ontstaan is niet helemaal duidelijk. Het zijn een soort littekens voor zover men weet. Van afgevallen takken, van snoei, woekering van de bast, of zijn het groeven om licht op te vangen? Het maakt dit soort bomen wel heel eigen. Merkwaardig is vooral dat ze allemaal precies die vorm hebben.
Witte abeel
De witte abeel komt uit Midden- en Zuid-Europa en West-Azië. Abeel betekent in het latijn al wit, alba. Dus een witte abeel is feitelijk dubbelop.
Vanaf de 17e eeuw is hij ook in ons land ingeburgerd. De boom is bestand tegen allerlei invloeden en kan goed tegen zilte zeewind. Aanvankelijk heeft de boom een mooie rechte stam met een gladde witte of grijze schors. Je ziet later op de stam allemaal ruitvormige kurkachtige huidmondjes die voor het ademen noodzakelijk zijn. Hierdoor is deze soort dus goed herkenbaar. Witte abelen worden veel aangeplant om als windscherm te dienen. Maar op tal van plaatsen in onze parken en in de duinen zijn ze ook te vinden; soms als struik. Maar of ze ook bij ons staan op het park?
ruitjes op de witte abeel
Blad en bloei
De bladeren van de grauwe abeel zijn grof gegolfd tot getand. De onderkant van het blad, de jonge takken en de knoppen zijn zilvergrijs en viltig behaard. Met het spelen van de wind zie je een lichtgrijze glinstering. De bladeren zijn zó los aan de bladsteel bevestigd, dat ze daardoor bij het geringste zuchtje wind gaan
blad van de grauwe abeel
De witte en grauwe abeel zijn tweehuizig. Dat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke bomen zijn. De bloei is in februari voordat de bladeren verschijnen. Vrouwelijke hangende katjes zijn groenachtig grijsbruin. De mannelijke bestaan uit 8 tot 15 purperrode meeldraden. Nadat het stuifmeel is weggewaaid vallen ze af. De vrouwelijke blijven tot mei zitten.
Betekenis abeel: kracht en groei
De abelenboom staat voor kracht en groei. Ze staan overal ter wereld hoog en sterk en spreiden de wortels diep in de grond. De boom is een universeel symbool van kracht en groei. Ze gronden zich door hun wortels diep te spreiden. Hierdoor kunnen ze tegen een stootje bij zware storm.
De abelenboom is een soort populier en in de middeleeuwen werd wel geloofd dat heksen toverkracht van populieren gebruikten om heksenzalf te maken. Zij zouden dan in de kruinen van deze bomen vergaderen. Meisjes boorden gaatjes in de stam waarin ze haar van zichzelf stopten in de hoop dat het daardoor sneller zou gaan groeien. Dat moeten de meisjes bij ons maar laten. Het zal de boom niet ten goede komen.
Bomenstaat: gemerkte bomen
Als je meer oog krijgt voor de bomen in ons park of misschien al had, dan zie je dat op sommige bomen een oranje streep staat. Dat betekent dat de boom is aangemerkt, met andere woorden “er is iets mee”. Maar dat betekent niet dat deze binnenkort gekapt moet worden. Zolang de boom niet direct gevaarlijk is voor zijn omgeving, is het voorkeursbeleid van de gemeente …laat de boom dan zo lang mogelijk staan. Op de parkeerplaats staan inderdaad een paar abelen die in de gaten gehouden moeten worden. Zie bijvoorbeeld onderstaande foto met een vrij holle binnenkant, maar deze lijkt nog genoeg gezond overeind te staan. En mag dan nog even blijven voor de duur van….