September, Aleid Horjus

 

Boomperikelen: “BOMEN” OVER BOMEN

Het verhaal achter onze bomen

 

Hoe zit dat nu met ons bomenplan en de actie hierop?

Einde seizoen zal een start gemaakt worden met de uitvoering van het bomenonderhoud op basis van de leidraad Bomenplan Bretten. Dit is het meerjarenplan waarin per jaar aangegeven wordt welke bomen per jaar wenselijk zijn te kappen of anderszins iets anders nodig lijken te hebben.

Achtergrond plan

Dit plan is gebaseerd op het bomenonderzoek van het groenbedrijf waarmee wij in contact staan. Iedere boom in ons park - ruim 1060 bomen totaal – heeft daarbij een nummer gekregen en daarbij is bekeken wat de staat van elke boom is/ was. Bij 60 bomen staat de notitie “slecht” en een enkele keer “zeer slecht”. Vaak staat daar dan bij: afsterving. Met andere woorden, de boom is oud, er zit niet veel leven meer in, hij is langzamerhand dood aan het gaan.

Nadat al onze bomen in kaart zijn gebracht is de gemeente nog langs geweest om onze bomen kritisch te bekijken. Dit gebeurt ook als u zelf een boom zou willen kappen. dat gaat niet zomaar. De beoordeling van een gewenste boomkap gaat langs het bestuur, dan naar de bond en vervolgens is het aan de gemeente om deze wens wel of niet goed te keuren. De gemeente is dus de instantie die een definitieve goedkeuring moet verlenen.

3 deskundige gemeenteambtenaren uit verschillende groendisciplines van de gemeente kwamen tot een genuanceerder oordeel dan aanvankelijk het eerste advies was. Hun advies was: minder “kapgericht” en het groen meer “laten gaan”. Dat betekent alleen die bomen kappen die gevaar kunnen opleveren omdat ze misschien op een huisje kunnen vallen of anderszins code rood krijgen. Bomen die in het basisonderzoek gesignaleerd waren als “afstervend”, mogen dan in principe rustig “op hun eigen tijd gaan”. Nogmaals met de opmerking dat deze bomen geen gevaar opleveren voor mens en tuinhuis.

 

De gele streep op de boom

De bomen met de gele strepen in ons park getuigen nog van de eerste diagnose. Zij zijn gekenmerkt als “Er zit niet zoveel leven meer in of er is iets mee aan de hand”.

 

Nu heeft u in het openbaar groen van onze stad al gemerkt dat het gras veel later gemaaid werd dan voorheen het geval was. Dat ze het oprukkende groen langer laten staan. Vanwege, ja inderdaad, de beestjes, de insecten, vlinders, die bewijsbaar sterk verminderd zijn ten opzichte van vroeger.

Ook in ons park volgen we een meer op duurzaamheid gericht beleid. Dan komen we ook eerder uit op “Gun de boom z’n eigen dood, zolang deze niet gevaarlijk is”

 

Ter geruststelling van de tuinder: De gele streepboom kan het misschien nog best wat jaren volhouden. Hij hoeft zeker niet altijd gevaar op te leveren, wij houden de bomen met de gele streep in de gaten. Het kan zijn dat hij in het plan genoteerd staat om over 3 jaar aan de beurt te komen om gekapt te worden, misschien laten we hem gewoon staan.

 

Niet alles direct kappen of helemaal snoeien is ook voor “de beurs van de Bretten” beter, want we hebben het nog niet gehad over het kostenaspect van mogelijke kap. Denk dan al gauw aan grofweg E400 per gekapte boom met het afvoeren van het hout erbij gerekend. Dan moet je hierbij nog optellen de kosten van, let op… de herplanting. De gemeente verplicht voor elke gekapte boom een andere boom of zelf meer bomen in de plaats te zetten.

En heeft u wel eens gekeken naar de prijs van bijvoorbeeld die lindeboom die we nog niet in ons park hebben? Een koningslinde kost al gauw ruim E.500 voor een boompje: doorsnee 20- 25 cm. Reken nu maar uit, stel dat we 60 bomen kappen…..….Wie gaat dat betalen, wie heeft zoveel geld? Ons park niet. Daarom is prioriteiten stellen belangrijk en zijn de slechte bomen - lees de meest gevaarlijke - over de aankomende jaren verdeeld wat betreft een mogelijke aanvraag voor een kapvergunning . Vergeet daarbij niet de eerder genoemde visie, jawel…een boom rustig laten afsterven als dit kan zonder gevaar voor mens, dier en tuinhuisje.

2 bomen op nominatie “kappen” of te wel “vellen: hoek Eikenlaan/Kastanjesingel: aangetaste meidoornen

Procedure bomenkapvergunningen en kosten

In het advies voor dit jaar heeft de Bretten dan ook de bomen die het meeste gevaar zouden kunnen opleveren voorgedragen om als eerste gekapt te worden. Hoe is de procedure daarbij? Het bestuur zorgt/zorgde voor een gezamenlijke kapvergunningsaanvraag openbaar groen met ook enkele tuindersaanvragen zijn hieraan toegevoegd. Dit is al een behoorlijke klus, er komt heel wat bij kijken om dit volgens gemeentevoorschriften met foto en al aan te leveren. Vervolgens gaat de bond de aanvragen bekijken en worden deze nog een keer door de gemeente getoetst. Daarna gaat er formeel een offerte naar groenvoorzieningsbedrijven wat mogelijke acties gaan kosten. Bij omzetting naar een order zal gehandeld worden in de tijd dat de bomen in rust verkeren. Het najaar, de winter. Dan komt de hoogwerker, de kraan of het mannetje geankerd in de boom. Dat moet weer veilig gebeuren, waarvoor ook politie op de hoogte gehouden moet worden. Als laatste hebben we dan het afval. Wat gaan we daarmee doen? Houtsnipperen we zelf of doen zij dat? Wie voert het af? Al met al een tijdrovende, pittige klus waar veel bij komt kijken.

Ons bomenpark vroeger, nu en verdere voorschriften van de gemeente.

Om verder nog wat meer achtergrond te bieden bij het bomenverhaal, volgen nog wat voorbeelden hoe het bijvoorbeeld werkt bij de gemeente en wat Brettenhistorische achtergrond.

Destijds zijn er volgens Johan - onze alleskenner van het park - 50 bomen weggehaald die aan het einde van hun latijn waren. Daarvoor moesten er 20 nieuwe bomen voor in ruil komen.

Maar een klein aantal jaren geleden zijn er 8 bomen weggehaald en daarvoor moesten er wel 16 voor teruggeplaatst worden. Hoezo deze verdubbeling? Antwoord: “De acht bomen waren dikke kanjers met soms wel 80 + cm in doorsnee en dan komt deze berekening eruit, dan moet je meer dan 1 boom planten voor die ene”. Kritisch punt bij ons park is dat er feitelijk te weinig ruimte is om aan die gemeentelijke wens, zeg maar eis, aan “vermeerdering bomen” te doen in ons park.

De bomen komen verder deels uit de Floriade van weleer (1986). De Bretten hebben na afloop toen veel bomen geschonken gekregen. Maar deze zijn destijds helaas te dicht op elkaar geplant en zijn in het verleden ook te weinig bijgehouden, waardoor ze behoorlijk de hoogte zijn ingegaan. Hierdoor zijn ze al langere tijd moeilijk “te temmen”, staan ze elkaar soms in de weg of/en maken het andere soort bomen hierdoor lastig. Het is dan een strijd tussen de bomen onderling om zonlicht te kunnen pakken. Zaken die vroeger helaas niet helemaal goed doordacht waren, eisen nu helaas hun tol.


Gekandelaberde bomen achter speeltuin

Kandelaberen als oplossing?

Ook visies veranderen met de tijd . Neem nu het voorbeeld van kandelaberen, dat moeilijke woord. In ons tuinpark zie je bijvoorbeeld bij de speeltuin dat een aantal bomen gekandelaberd zijn. Dan staat de stam er nog wel maar is de rest verwijderd. Dit zijn eigenlijk gemankeerde bomen. Je blijft er toch onderhoud aan hebben, want er groeien takken uit. Vaak groeien die echter uit een rottende stomp waardoor de takken onbetrouwbaar zijn. Ze kunnen onverwachts afbreken. Dan is het beter om deze neer te halen. Voor aankomend seizoen is dit dan ook een verzoek om te mogen doen. Misschien zetten we die plek dan die bewuste lindeboom of een andere wenselijke boom. Nieuwe bomen die bij een kans krijgen om te groeien en te bloeien in ons park

Ik wil meer zon in m’n tuintje!

Gezien de visie groen, gezien het budget, betekent het dat het bestuur helaas niet tegemoet kan komen aan de wens van enkele tuinders om bomen op hoogte uit te dunnen of te kappen omwille van “meer zon in de voortuin”. Misschien kun je het ook zien als een voordeel in een warmer klimaat met te veel brandende zon, je hebt tenminste wat schaduw.

Denk daarbij ook aan het park als geheel; zouden wij bij 1 tuinder uitdunnen en bijvoorbeeld een lage zijstam weghalen, dan zouden we dat ook bij andere tuinders moeten doen. Budgettair komen we dan in de problemen. Wij hopen op begrip. Verzoek aan u is dan ook: Ga niet zelf snoeien, kappen in het openbaar groen - er staat een boete op, maar erger misschien voor de boom, hij kan er door kapot gaan.

 

Maar hoe zat het ook al weer met de wens om een boom te kappen in je eigen tuin? Hieronder nog even de regels:

 

  • Stam op 1.30 hoogte een stamomtrek van 31 cm of meer? Dan ben je verplicht een boomvergunning aan te vragen en ook weer een nieuwe boom te planten.

  • Gemeente is eigenaar geworden van de hogere bomen ook bij jou in de tuin. Ook al heb je deze destijds met veel liefde geplant en zien groeien of stond hij al in je tuintje toen je het huisje overnam.

  • Snoeien dan in je eigen tuin? Om wat meer licht te krijgen bijvoorbeeld. Mag dat wel? Ja hoor, tot 20 % kun je je eigen bomen en struiken zelf terugsnoeien in de tijd dat de boom, de struik, het hebben kan.

Elke tuinder beheert 5 bomen openbaar groen

Met dit stuk hoop ik wat meer helderheid te bieden, wat zicht te geven op wat erbij komt kijken als we het hebben over “ons algemeen groen”. Omgerekend vanuit het totaal, 1060 bomen in ons openbaar groen, betekent dit dat elke tuinder dus 5 bomen beheerd, los van zijn eigen tuin. Goed om daar even bij stil te staan toch?

 

Aleid Horjus, met dank aan leden van het bestuur en enkele tuinders die meegeholpen hebben met het in kaart brengen van de bomen in ons park; bijgedragen hebben aan het bomenbeheersplan en nog steeds betrokken zijn bij het wel en wee van het hoge groen.